تاریخچه
:
در
نیمه دوم دهه چهل قرن چهاردهم هجری شمسی ، طراحی دروازه غربی ورود به شهر تهران ،
در مجاورت با فرودگاه بین المللی مهرآباد و بسیاری از مسیرهایی که از نقاط غربی
کشور به تهران منتهی می شوند و در معرض دید مردم ، گردشگران ، میهمانان عالی رتبه
سیاسی و نظایر آن قرار می گرفت ، به مسابقه گذاشته شد .
هدف ، طراحی بنایی یادمانی بود که علاوه بر داشتن تاثیرات بصری خاص ، تداعی کننده
پیشینه تاریخی ، فرهنگی و هنری این سرزمین باشد و به عنوان نماد پایتخت ایران نیز
، محسوب شود .
در این مسابقه ، طرح ارائه شده توسط حسین امانت که در آن زمان یکی از دانشجویان
سالهای پایانی رشته معماری دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران بود ، برنده شد .
طرح او ، پس از پذیرش اولیه ، تکمیل و با دقت نظر خاص ، به نقشه های اجرایی تبدیل
شد . نظارت بر حسن اجرا نیز بر عهده مهندسین مشاور حسین امانت و همکاران بود
و محاسبات فنی توسط دفتر Ove
Aroup
انجام شد .
بخش اصلی این بنا طی سی ماه ، با کیفیت اجرایی بسیار بالا و جزییاتی که برای اولین
بار برای این ساختمان طراحی شده بود ، اجرا و در 24 مهرماه 1350 هجری شمسی افتتاح
شد و بخش های جانبی آن ، در سال 1353 هجری شمسی مورد بهره برداری قرار گرفت .
مهندسی عمران
مهندسی عمران یکی از حرفههای مهندسی است که به طراحی، نگهداری و ساخت سازههای مصنوعی و طبیعی شامل جادهها، پلها، کانالها، سدها و ساختمانها میپردازد. از لحاظ قدمت، مهندسی عمران پس از مهندسی جنگ، دومین نظام مهندسی به حساب میآید و امروزه مهندسی عمران، حد واصل مهندسی نظامی و مهندسی غیرنظامی محسوب میگردد. مهندسی محیط زیست، مهندسی ژئوتکنیک، ژئوفیزیک، ژئودزی، مهندسی کنترل، مهندسی حمل و نقل، علوم زمین، علوم جوی، مهندسی قانونی، مهندسی شهری، مهندسی هیدرولیک، علم مواد، مهندسی سازههای دریایی، مدیریت سواحل، نقشهبرداری و مهندسی سازه از جمله زیرشاخههای مهندسی عمران هستند.
تاریخچه
آغاز فعالیتهای مهندسی عمران احتمالاً بین ۴۰۰۰ تا ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح و در مصر باستان و میانرودان بودهاست. هنگامی که انسانها زندگی عشایری را رها کردند؛ نیاز به ساختوساز جهت تأمین سرپناه پدید آمد. در همان زمان گسترش حملونقل به نحو فزایندهای اهمیت یافت و به اختراع چرخ و همچنین آغاز دریانوردی منجر شد.
تا پیش از دوران مدرن، تفاوت واضحی بین مهندسی عمران و معماری وجود نداشت. و اغلب از این دو عنوان به جای یکدیگر استفاده میشد. از ساخت هرمهای مصری (۲۷۰۰–۲۵۰۰ پیش از میلاد) میتوان به عنوان اولین نمونه از ساخت سازههای عظیم یاد کرد. از دیگر سازههای تاریخی عمرانی میتوان به سامانهٔ مدیریت آب قنات در ایران باستان (با قدمت بیش از ۳۰۰۰ سال)، پارتنون در یونان باستان (۴۴۷–۴۳۸ پیش از میلاد)، جادهٔ آپیا در روم باستان (۳۱۲ پیش از میلاد) و دیوار بزرگ چین (۲۲۰ پیش از میلاد) اشارهکرد.
در قرن هجدهم میلادی تعریف مهندسی عمران از مهندسی جنگ تفکیک شد. جان اسمیتون اولین کسی بود که خود را مهندس عمران خواند. او کسی بود که فانوس دریایی ادیستون را بنا کرد و در سال ۱۷۷۱ به کمک همکارانش انجمن علمی مهندسان عمران اسمیتونین را بنیان نهاد.
در سال ۱۸۱۸ مؤسسهٔ مهندسان عمران در لندن تأسیس شد و در سال ۱۸۲۰ توماس تلفورد، مهندس برجسته، اولین رئیس مؤسسه شد. مؤسسه در سال ۱۸۲۸ مجوز سلطنتی را کسب کرد. متن این مجوز، مهندسی عمران را اینگونه معرفی میکند:
هنر هدایت منابع بزرگ قدرت در طبیعت برای استفاده و آسایش انسان، به عنوان ابزار تولید و حملونقل در کشور، جهت تجارت داخلی و خارجی، که در ساخت راهها، پلها، قناتها، کانالها، هدایت رودها، و اسکلهها جهت واردات و صادرات و ساخت بندرها، لنگرگاهها، خالها، موجشکنها و فانوسهای دریایی به کار میرود و هنری برای هدایت قدرت مصنوعی برای اهداف تجاری و ساختوساز و استفاده از ماشینآلات و زهکشی شهرها و روستاها است.
مهندس عمران
اکثر مهندسان عمران دارای مدرک دانشگاهی این رشته هستند. در بیشتر کشورها، کارشناسی سطح پایهٔ مهندسی عمران است و تحصیل آن اغلب از ۳ تا ۵ سال به طول میانجامد. دروس این سطح، عموماً شامل بخشهایی از علوم فیزیک، ریاضی، مدیریت پروژه و دروس اختصاصی مهندسی عمران میگردد.
فناوری نوین و مهندسی عمران
مهندسی عمران به عنوان یکی از بخش های اصلی در ساخت و ساز در کنار رشته های تاسیسات و معماری با ورود ابزارهای نوین مدل سازی اطلاعات ساختمان BIM دچار تحول شده و بسیاری از تحلیل های سازه ها به کمک این نرم افزارها درحال انجام است.
رود خانه ولگا بزرگ ترین رودخانه اروپا است و این رود خانه از نظر کشتی رانی اهمیت فراوان دارد. این رود ازغرب روسیه جریان میگیرد و درواقع رود خانه ملی روسیه به شمار می آید که از شهر های مهم روسیه از جمله مسکو پایتخت روسیه عبور می کند.بزرگترین مخازن آب جهان در امتداد این رودخانه جریان دارد که به دریاچه خزر تعلق دارد.
تمامی این رودخانه به سد ها وآب بند هایی مجهز هست که به کشتی ها با استاندارد های تععن شده این امکان را می دهد که از دریای خزر به بالا دست رودخانه بروند که در ادامه توضیحات کامل را بیان می کنیم.
کانال آبی ولگا-دن
کانالی است که دو رود خانه ولگا و دن را در نزدیک ترین نقطه به هم متصل می کند.
قبل از احداث کانال کنونی تلاش فراوانی برای متصل کردن این دو رود ولگه و دن یا در واقع دریای سیاه و دریای خزر انجام شد که هیچ یک به نتیجه نرسید و ناتمام رها شد.
احداث کانال کنونی پیش از سال 1941 آغاز شد، ولی به علت جنگ های موجود بین سال های 1941-1945 متوقف شد.
پس از آن از سال 1948-1952 احداث این کانال به پایان رسید و از سال 1952 به صورت رسمی شروع به بهربرداری کرد.
این کانال از13 اسکله برای پهلو گیری کشتی،3ایسگاه پمپاژ کانال کشتی رانی، 3 سد، 17 آب بند ، 2 آب بند تعمیری-امدادی تشکیل شده است.
9 آب بند آن در سطح شیبدار رودخانه ولگا است که قادر به عبور کشتی هایی حداکثر به طول 88متر میباشد و 4 آب بند در بخش شیب دار رود دن موجود است که قابلیت عبور کشتی حداکثر با طول44متر را دارا می باشد.
ظرفیت تعیین شده استاندارد برای وزن کشتی ها حداکثر5هزار تن می باشد.
اهداف ساخت کانال ولگا-دن:
ü ایجاد یک آبراه عمیق برای اتصال دریاچه خزر به دریای سیاه
ü تولید برق
ü آبیاری زمین کشاورزی مناطق اطراف
ü توسعه زیربنای آبی جنوب روسیه از قبیل احداث بنادر و...
ü ایجاد مخزن در قسمت پایین دست رودخانه
ü ...
حلقه اتصال دریای خزر به دنیا
کانال کشتیرانی ولگا ـ دن نقش مهمی را بهعنوان آبراه اصلی داخلی در اتصال به سیستم حمل و نقل بینالمللی ایفا میکند.
کانال کشتیرانی ولگا ـ دن تجسمی بهترین و سختترین راه دسترسی روسیه به دریاهای اطراف است. این کانال از بدو ورود به سیستم حمل و نقل دریائی تبدیل به آبراه ارتباطی از دریاهای شمالی به دریاهای جنوبی شده است.
این کانال کشتیرانی فاصله ارتباطی مناطق ساحلی قسمت اروپای روسیه را نصف کرده و آن را از بنادر دریای بالتیک به بنادر دریای سیاه وصل نموده است.
مؤسسه دولتی آبراه و کانال کشتیرانی ولگا ـ دن اداره این کانال را به عهده دارد. فعالیت اصلی این مؤسسه تأمین شرایط ایمنی کشتیرانی و تجهیزات هیدرولیک و دستگاههای آن است. ظرفیت مورد نظر در طراحی این حلقه ارتباطی حمل و نقل، ۱۶/۵ میلیون تن در سال در نظر گرفته شده است. میانگین مدت زمان مناسب برای کشتیرانی نیز ۲۰۰ روز در سال است.
طرح توسعه کانال کشتیرانی ولگا ـ دن با ایجاد یکپارچگی در شبکه حمل و نقل بینالمللی در کریدور شمال ـ جنوب پیوند خورده است. مدیریت این کانال زمان واقعی عملیات ناوگان را از طریق سرعت دادن به روند گذر کشتیها از کانال و تأمین ایمنی کشتیرانی و مدیریت منابع آب، تحت کنترل قرار میدهد. در این بخش فعالیتهای مهمی برای توسعه و گسترش و دوام و ایمنی تأسیسات زیربنائی و هیدرولیکی انجام میشود.
در طرح هدفمند مدرنیزه کردن سیستم حمل و نقل روسیه (از سال ۲۰۱۰ ـ ۲۰۰۲) بازسازی و تأسیسات زیربنائی این آبراه پیشبینی شده است. این طرح بخشی از طرح اصلی ”آبراههای درون کشوری“ است که در آن تجهیز مجدد ایستگاههای تلمبهخانه ولگا ـ دن نیز در نظر گرفته شده است. ۵۰ سال تجربه در این آبراه باعث شده است که طرحهای ارائه شده کاملاً فنی و بیعیب و نقص باشند.
با شروع کار کانال، سیستم واحد آبهای عمیق بخش اروپای روسیه نیز ایجاد شد که این پنج دریا را به هم مرتبط کرد: دریای بالتیک، دریای سفید، دریای خزر، دریای آزوف و دریای سیاه.
سالیانه ۱۰ هزار کشتی از این کانال عبور کرده و حدود ۱۳ میلیون تن با جابهجا میشود که ۶۰ درصد آن را نفت و محصولات نفتی تشکیل میدهد. همچنین ۴۵۰ میلیون مترمکعب آب در سال مورد مصرف کشتیرانی و ۱۶۰ میلیون متر مکعب مورد مصرف آبیاری کشاورزی و تأمین آب شیرین شهرها و روستاهای همجوار کانال قرار میگیرد. در اواسط دهه ۹۰ برای حفاظت از آبراهها و تأسیسات آب و تأمین امنیت کشتیرانی، بازسازی، نوسازی و تجهیز فنی مجموعه ولگا ـ دن آغاز گردید. در حال حاضر بدون ایجاد وقفهای در کشتیرانی، برنامه هدفمند فدرال ”نوسازی سیستم حمل و نقل روسیه (۲۰۰۲ تا ۲۰۱۰) در حال اجرا میباشد.
کانال کشتیرانی ولگا ـ دن حلقه مهم آبهای عمیق بخش اروپائی روسیه بوده و در حال حاضر تأمین کننده حمل بار ترانزیت در آبراهههای داخلی جنوب روسیه میباشد که در کریدور حمل و نقل بینالمللی ”شمال ـ جنوب“ قرار دارد. همچنین این کانال نقش مهمی در حمل بار ترانزیت در محدوده آزوف ـ ولگا ـ دن ـ آستراخان ایفا میکند.
تهیه کننده: سعید ابراهیم زاده